Қаржы секторындағы алаяқтық схемаларға қарсы іс-қимылдың негізгі құралдарының бірі 2024 жылғы шілдеде Ұлттық банктің Ұлттық төлем корпорациясы (ҚР ҰБ ҰТК) базасында құрылған Антифрод орталығы болды. Бұл туралы ҚР ҰБ ҰТК Басқарма төрағасы Жанар Самаева Digital Almaty 2025 форумында хабарлады.

Ұлттық төлем корпорациясының мәліметінше, алты ай ішінде Антифрод-орталық 19 мыңға жуық алаяқтық оқыс оқиғаны тіркеді. Әлеуметтік инженерия, жалған инвестициялар кеңінен таралды. Яғни, адамдар өз еркімен алаяқтарға ақша аударады. Тек аздаған бөлігі ғана технологияның осал тұстарын қамтиды.

Қазақстанда экономикалық белсенді халықтың 70% -дан астамы мобильді банкингті пайдаланады және алаяқтар жаңа технологияларды, оның ішінде ЖИ қолдана отырып, белсенді бейімделеді. Жарты жыл ішінде Антифрод-орталықтың арқасында екінші деңгейлі банктер алаяқтардың қолына түсуі мүмкін 1,5 млрд теңгені бұғаттай алды», — деп атап өтті Жанар Самаева.

Жасанды интеллект оқыс оқиғаларға басымдық беру процесіне енгізіледі, бұл ірі алаяқтық операцияларға жылдам ден қоюға мүмкіндік береді. Тіркелген кезеңдегі алаяқтық туралы деректерді талдау қаржы ұйымдарына жаңа қорғау тетіктерін әзірлеуге көмектеседі.

«Біздің міндетіміз — алаяқтықты анықтап, болдырмау ғана емес, сонымен қатар қаржы секторында сенім экожүйесін құру. Бұл үшін біз банктердің, байланыс операторларының және құқық қорғау органдарының күш-жігерін біріктіреміз», – деп түйіндеді Жанар Самаева.

Бұдан басқа, Ұлттық төлем корпорациясы шоттарды ашу және қаржылық қызметтерді алу кезінде дипфейктер мен жалған тұлғаларды пайдалануды болдырмау үшін тіршілікке тексеруді (liveness detection) қамтитын биометриялық аутентификация жүйесін белсенді дамытуда.

Қазақстан Республикасы Ұлттық төлем корпорациясы (ҰТК), ҚР Ұлттық Банкінің еншілес ұйымы қазіргі заманғы және қауіпсіз төлем экожүйесін дамыту үшін құрылған. Күн сайын ҰТК арқылы 2 млн астам транзакция өңделеді. Корпорацияның негізгі қызметі — қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша клирингті қамтамасыз ету.  Сондай-ақ, ҰТК қаржылық тұрақтылықты нығайтуға және төлем саласын инновациялық дамытуға бағытталған Цифрлық теңге, антифрод-жүйе және ашық банкинг жобаларын іске асырады.

Ұлттық төлем корпорациясы (ҰТК) 2024 жылғы 8-9 қазанда Алматы қаласында Royal Tulip өтетін бірінші жыл сайынғы Central Asia Fintech Summit өткізілетіні туралы хабарлайды. Саммитке 70-тен астам спикерлер, соның ішінде қаржы нарығының сарапшылары, реттеушілер мен Халықаралық Валюта Қоры, Халықаралық есеп айырысу банкі және Дүниежүзілік банк сияқты халықаралық ұйымдардың өкілдері қатысады. Google және Microsoft сияқты технологиялық алпауыттардың өкілдері қатысады деп күтілуде. Қатысу үшін сайтқа  тіркеліңіз.

Қазақстан қолма-қол ақшасыз есеп айырысулар мен цифрландыру үлесі бойынша жетекші орынға ие, бұл Орталық Азия елі мен өңірін инновациялық қаржытех-шешімдерді енгізу үшін тартымды етеді. Саммит қаржы және төлем технологияларын дамыту мәселелеріне назар аударады, сондай-ақ халықаралық қоғамдастықпен тәжірибе алмасу алаңын құрады.

Central Asia FinTech Summit бірінші күні Қазақстанның цифрлық Ұлттық Банкінің тұжырымдамасы тұңғыш рет ұсынылатын болады, ол елдің қаржы нарығындағы инновацияларды цифрландыру мен дамытудағы маңызды қадам болады.

Іс-шараның негізгі серіктесі Elevandi Kazakhstan болып табылады, оның басты мақсаты мемлекеттік және жеке секторлар арасындағы белсенді және ашық диалогқа ықпал ету, FinTech-ті жаһандық цифрлық экономикада ілгерілету.

Central Asia FinTech Summit-тің екінші күні MOST HUB қолдауымен қаржытех-стартаптар үшін питч-сессия өтеді. Бұл pre-seed және seed кезеңіндегі стартаптар үшін 50,000$ жүлде қорына, сондай-ақ демеушілер мен серіктестердің бағалы сыйлықтарына бәсекелесуге мүмкіндік береді.

Саммит аясында көрме аймағы ұйымдастырылады, онда қаржытех нарығының өкілдері инновациялар мен соңғы жетістіктер туралы әңгімелейді.

“ «Central Asia Fintech Summit 2024-цифрлық қаржы саласындағы нақты шешімдерді талқылауға арналған алғашқы бірегей платформа. Біз жыл сайын инновацияларды енгізуді жеделдету және қаржы секторының болашағын қалыптастыру үшін өңірдің жетекші сарапшылары мен қаржытех-компаниялары арасында тәжірибе алмасу және ынтымақтастық үшін мүмкіндіктер жасауды жоспарлап отырмыз», — деді Ұлттық төлем корпорациясының төрағасы Бинур Жаленов.

Саммит аясында келесі тақырыптар талқыланады. Бағдарламамен толығырақ саммит сайтында танысуға болады.

• Цифрлық Ұлттық Банк: Қазақстандағы цифрлық реттеуші тұжырымдамасының тұсаукесері;
• Орталық банктердің цифрлық валюталары: цифрлық теңгені және өңірдің басқа да ОБЦВ пайдалану барысы мен сценарийлерін талқылау;
• Қаржытехтегі әйелдер көшбасшылығы: қаржытех секторындағы инклюзивтілікті дамытудың артықшылықтары туралы панельдік пікірталас;
• Қаржы нарығындағы AI: жасанды интеллектті қолдану салалары және технологияны дамыту үшін оны реттеу;
• Ашық банкинг және Ашық API: қаржы нарығының барлық қатысушылары үшін қол жетімді және бірдей қашықтықтағы инфрақұрылымды дамыту және клиенттер үшін мүмкіндіктер;
• Орталықтандырылмаған қаржы және блокчейн: технологияның дәстүрлі қаржы жүйелеріне әсері, пайдалану сценарийлерін талқылау;
• Қаржы нарығындағы қауіпсіздік: алаяқтыққа қарсы тұрудың заманауи әдістері мен құралдары (антифрод жүйелері, қашықтан сәйкестендіру және т. б.);
• Стартаптардың питч-сессиясы: қаржытех-стартаптарға өз шешімдерін ұсынуға және жүлде қорын ұтып алуға мүмкіндік.

Іс — шараның бас демеушілері халықаралық төлем жүйелерінің ірі өкілдері-Visa және Mastercard болды. Спикерлер қазірдің өзінде цифрлық валюталардың, блокчейннің, жасанды интеллекттің, ашық банкингтің және киберқауіпсіздіктің болашағын талқылауға дайындалып жатыр.

Іс-шара сайтында тіркеліңіз.

АҚПАРАТТЫҚ ХАБАРЛАМА

Алматы қ.                                                                                       2023 жылғы 15 қыркүйек

«Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ұлттық төлем корпорациясы» акционерлік қоғамы (бұдан әрі – Корпорация, «ҰТК» АҚ) «Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы»шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнын (бұдан әрі — ҚБЕО) қайта ұйымдастыру арқылы өзінің құрылғаны туралы хабарлайды. Корпорацияның қызметі нарықтың барлық қатысушылары үшін тең қолжетімділік қағидаттарында ұлттық төлем жүйесінің үздіксіз жұмыс істеуіне және дамуына бағытталған, соның ішінде:

1. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес банкаралық төлемдер мен ақша аударымдарын және банкаралық клирингті жүргізу;
2. Ұлттық төлем жүйесін орналастыру үшін инфрақұрылыммен қамтамасыз ету;
3. Төлем жүйелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты мәселелерді шешу;
4. Деректерді берудің ақпараттық-телекоммуникациялық арналары бойынша қауіпсіз ақпарат алмасу, хабарламаларды кепілді жеткізу және өңдеу қызметтерін ұсыну;
5. Электрондық цифрлық қолтаңбаның ашық кілтінің электрондық цифрлық қолтаңбаның жабық кілтіне, сондай-ақ тіркеу куәлігінің дұрыстығын растау бойынша сәйкестігін куәландыру;
6. «ҰТК» АҚ пайдаланушыларына ақпаратты криптографиялық қорғау құралдарын іске асыру, оларды пайдалану және сақтау;
7. Криптографиялық кілттерді пайдалануға, таратуға және түпнұсқалығын куәландыруға байланысты қызметті жүзеге асыру;
8. Бөлшек төлем жүйелерінің жұмыс істеуін ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
9. Ұлттық банк, оның еншілес ұйымдары және өзге де ұйымдар үшін қаржы және төлем технологиялары саласында ғылыми-зерттеу және консультациялық қызметтер көрсету;
10. «ҰТК» АҚ қызметінің мәні шеңберінде орта мерзімді және қысқа мерзімді оқыту бағдарламаларын, семинарларды, конференцияларды, көрмелерді ұйымдастыру және өткізу;
11. Ұлттық банк, оның еншілес ұйымдары және өзге де ұйымдар үшін қаржы және төлем технологиялары саласындағы ақпараттық жүйелер мен дерекқорларды сүйемелдеумен ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз ету бойынша қызметтер көрсету;
12. «ҰТК» АҚ қызметінің мәні шеңберінде оқу, оқу-әдістемелік және ғылыми әдебиеттерді, газеттерді, журналдарды, мерзімді басылымдарды басып шығару және тарату;
13. Деректерді талдау және өңдеу;
14. Биометриялық сәйкестендіру құралдарын пайдалана отырып, клиенттерді сәйкестендіру кезінде сәйкестендіру деректерін алмасу орталығының қызметтері.

Бұрын ҚБЕО ұсынатын өнімдер мен сервистер нарық қатысушыларына штаттық режимде көрсетіледі.

Корпорация 2023 жылы бұрын белгіленген жоспарларға сәйкес цифрлық қаржы инфрақұрылымын дамытуға бағытталған бірқатар жобаларды іске асыруды жоспарлап отыр. Ағымдағы жылдың қараша айында нарық қатысушыларымен бірлесіп ұлттық цифрлық валютаны енгізудің 1 кезеңі іске қосылады, оның шеңберінде тұтынушылар пилоттық режимде цифрлық теңгені қолма-қол және қолма-қол ақшасыз теңгемен қатар пайдалана алады. Пилоттық жобаның егжей-тегжейлері ағымдағы жылдың қыркүйек айында жобаны іске асыру туралы статус-баяндамада жарияланатын болады.

Нарық қатысушыларымен бірлесіп 2025 жылға дейін Open API & Open Banking тұжырымдамасыіске асырылуда, оның шеңберінде 2023 жылғы қарашада инновациялық сервистерді құру үшін нарық қатысушылары арасында банктік шоттар туралы ақпарат алмасу жөніндегі сервис пилоттық режимде іске қосылады.

Сондай-ақ, 2023 жылғы қарашада пилоттық режимде әрекет етудің жеделдігін арттыру, білім базаларын байыту және аналитикалық әлеуетті кеңейту үшін нарықтың барлық қатысушыларынан алаяқтық операциялар туралы ақпаратты шоғырландыруға, сақтауға және өңдеуге мүмкіндік беретін алаяқтық транзакциялар туралы деректер алмасу орталығы (Antifraud-орталық) іске қосылады.

Төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің 2 кезеңін енгізу және қаржы нарығын ISO 20022 халықаралық қаржылық қатынастар стандартына көшіру, сондай-ақ қолданыстағы инфрақұрылымды жаңғырту бойынша жұмыс жалғасуда.

Толығырақ ақпаратты БАҚ өкілдері телефон арқылы ала алады:

+ 7 (727) 250-67-22

e-mail: press@kisc.kz

https://www.npck.kz

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Ұлттық төлем корпорациясын құру туралы