Қазақстанның Ұлттық төлем корпорациясы тоқсан сайын төлем және қаржы технологияларына шолу жасайды. Жинақ беттерінен Сіз: жаһандық қаржытех-трендтерге шолу, Қазақстанның төлем нарығына талдау, шығару технологиясына шолу – орталық банктердің цифрлық валюталары мен цифрлық теңгені таба аласыз. Қаржытех инсайдер аясында Қазақстан Ұлттық Банкінің бұрынғы төрағасы Қадыржан Дамитовпен; Қазақстандағы және Орталық Азиядағы Mastercard Бас директоры Рафал Трапкамен және Visa вице-президенті, Қазақстан мен Орталық Азиядағы өңірлік менеджер Кристина Дорошпен сұхбат жарияланды.

• 2023 жылдың тоғыз айында жалпы сомасы 101,5 трлн тг. (+41,8%)  болатын 8,25 млрд. (+36,1%, өткен жылдың сәйкес кезеңіне) қолма-қол ақшасыз транзакциялар жүргізілді. 2023 жылдың қыркүйегінде қолма-қол ақшасыз транзакциялардың жалпы үлесі 86,7% құрады.
• Банкоматтардан қолма-қол ақша алу бойынша операциялар саны 2022 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 8,5% – ға қысқарды және 16,6 трлн тг. (+3,8%) сомаға 180,6 млн.операцияны құрады.
• Алматы қаласында кредиттік карталар санының айтарлықтай қысқаруы байқалады, бұл өңірлердегі елеулі өсімді ішінара нивелирледі. Егер 2022 жылы Алматы қаласының бір тұрғынына орта есеппен 2,6 карта болса, 2023 жылы – 0,6.
• Шығару технологиясы–Орталық банктердің цифрлық валюталары: 2023 жылғы жұмыстар шеңберінде цифрлық теңге платформасының екі контуры құрылды – өнеркәсіптік және эксперименттік. ЦТ-мен инновациялық сценарийлерді зерттеу барысында жаңа бизнес-модельдер анықталды. Цифрлық теңге жобасын енгізудің бірінші кезеңінің қорытындылары туралы қосымша ақпарат 15 желтоқсанда қорытынды баяндамада жарияланады.
• «Тарихи қалыптасқан жеткізу тізбегінің бұзылуына қарай есеп айырысу жүйесі де құлдырай бастады, төлемдер ондаған күнге созылуы немесе мүлдем жетпеуі мүмкін, Дәл осындай жағдай Қазақстан ішінде де болды. Сондықтан Қазақстан Ұлттық Банкі 90-жылдардың аяғында Қазақстанда бұрынғы КСРО республикалары мен Шығыс Еуропа елдері арасында ғана емес, әлемнің көптеген елдері арасында, ал жекелеген параметрлер мен дамыған елдер арасында Үздік төлем жүйелерінің бірін құруға мүмкіндік берген бірқатар шұғыл және ерекше шараларды қабылдауға мәжбүр болды.»,- Қадыржан Дамитов, Қазақстан Ұлттық Банкінің бұрынғы төрағасы.
• «Дәл қазір біз криптовалюталардың болашақта маңызды орынға ие болуына дайындалып жатырмыз және Mastercard өз желісінде жеке криптовалюталарды қолдайды. Mastercard сонымен қатар әлемнің көптеген орталық банктерімен жұмыс істейді, оларға валютаның осы жаңа түрлерін зерттеуге, сынауға, орналастыруға және өз желісіндегі CBDC төлемдерді қорғауға көмектеседі.»,- Рафал Трэпка, Қазақстан мен Орталық Азиядағы Mastercard Бас директоры
• «Visa төлемдер болашағында орталық банктердің цифрлық валюталары үшін үлкен әлеует пен мүмкіндіктерді көреді. Біз CBDC қаржылық инклюзияны, төлем тиімділігі мен қауіпсіздігін жақсартудың және қаржытех секторындағы инновациялар мен бәсекелестікті қолдаудың маңызды құралы бола алады деп санаймыз.»,- Кристина Дорош, Visa вице-президенті, Қазақстан мен Орталық Азиядағы өңірлік менеджер.

Құжат 2023 жылғы желтоқсандағы жағдай бойынша Қазақстан мен әлемдегі қаржы технологиялары секторының (қаржытех) жай-күйі мен үрдістері туралы жан-жақты есеп болып табылады. Ол Қазақстанның төлем нарығын талдауды, қаржы технологиялары саласындағы жаһандық үрдістерді, технологиялық жетістіктерді және орталық банктердің цифрлық валюталарын енгізуді толық талдауды қоса алғанда, әртүрлі тақырыптарды қамтиды. Шолу сонымен қатар қаржылық технологиялардың қазіргі және болашақ жағдайына толық шолу жасай отырып, осы өзгерістердің экономикаға, қаржы институттарына және тұтынушыларға әсерін қарастырады.

Бұл шығарылым Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасының мерейтойлық күніне – теңгенің 30 жылдығына арналған

ШОЛУДЫ ЖҮКТЕП АЛУ