Сұрақтар мен жауаптар
| Жүйенің атауы | Бөлшек төлемдердің жүйесі |
| Енгізу жылы | 1998 ж. (БТЖ), 2010 ж. (БКЖ-2) |
| Жүйеге меншік құқығы | «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы» РМК |
| Жүйелік оператор | «Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің Қазақстан банкаралық есеп айырысу орталығы» РМК |
| Жүйенің жұмыс уақыты – ағымды күннің төлемдерді қабылдаудың ақырғы мерзімі – таза позициялардың есебі болған кездегі уақыт аралығы |
Тәулік бойы 15:00 ге дейін 15:00 ден бастап 16:00 ге дейін |
| Жүйедегі мүшеліктің белгілері | Банктік операцияларды жүргізуге құқығы бар банктер мен банктік емес мекемелердің жүйесіне қатысуға еркін кіруге және БААЖ-да міндетті түрде шоттың болуы. |
| Хабарламалар ағымының құрылымы | МТ 100, МТ 102, МТ 998, МТ 970, МТ 971, МТ 974, МТ 973, МТ 195, МТ 192, МТ 196, МТ 905, МТ 993 |
| Төлем хабарламаларды өңдеуі – FIFO – транзакциялардың ерекше түрлеріне бастапқылықты тағайындау |
Өңдеу бастапкылықтар бойынша, бір бастапқылықтың ішінде FIFO принципі бойынша пайда болады. |
| Бастапқылықты ұйымдастыру | Төлемді жіберушімен түрлендіріледі |
| ФХабарламалар ағымын реттеу факторлары – бағалар тәулік уақытынан белгіленеді. – Нақтылы уақытта белгіленген % өтуін талап ететін, жүйелік ережелері – басқа |
Бағалар тәулік уақытына байланысты белгіленеді. Жоқ Бір төлем соммасының максималдық шегі 3 млн. теңге |
| Жүйе қай уақыт аралықтың ішінде төлем хабарламаларды қабылдайды | Тәулік бойы |
| Төлем құжатты қайтару | Иә |
| Есептелмеген төлем құжаттарды жою | Ағымды операциялық күннің жабылуынан кейін, есептеу үшін құралдар жетіспеген кезде |
| Финалдық үзіндіні қашан береді? | 1520 |
| Есептің кепілдігі | БТЖ жабылған мезгілге БААЖ ақша сомасының жеткілігі. |
| СЗалалдарды бөлу туралы келісім – қабілетті (есеп кезіне өтімді) қатысушылардың төлемі – міндеттемені орындамаған қатысушының төлемі – 2 бұдан бұрынғы сайлаудың әрекеті |
Жоқ |
| Әрбір қатысушы толықтай оның таза дебетті позициясын қамтамасыз етеді – Жалпы фондты бірлесіп бөлу – Басқасы |
өзінің таза дебеттік позициясын жабу үшін қатысушы өз бетінше БААЖ құралдардың жеткіліктілігін қамтамасыз етеді |
| өтімділікті басқару – күн ішінде – «овернайт» – Жүйе қатысушыларына беріледі – Сыртқы жеке көздерімен беріледі – басқасы |
Иә, Қатысушылар өз бетінше өз өтімділігін реттейді |
| Дебеттік міндеттемені орындамаған жағдайда жүйенің есепті аяқтауға мүмкіндігі болады ма? – жүйе қатысушылардың бірімен – жүйенің бірнеше қатысушыларымен |
Иә Иә |
| өтімділікті қамтамасыз етудің басқа мүмкіндіктері біткен жағдайда, транзакцияларды бөлікпен есептеу үшін жүйенің мүмкіндіктері бар ма? | Жоқ |
| Клирингтің құқықтық базасы | Клирингте есеп жүргізудің тәртібін реттейтін нормативті-құқықтық құжаттар мына жерде. |
| Клиринг – жүйе мен қатысушылар арасында қос негізінде – қатысушылар арасындағы қос негізінде – қатысушылардың арасында көптік негізінде болады |
Қатысушылардың арасында көптік негізінде |
| Клирингтік жүйе басқа жүйелермен байланысты ма? – ақиқатты уақыттағы гросс есептер – бағалы қағаздар – басқасы |
ақиқатты уақыттағы гросс есептермен |
| Ұлттық Банк клирингте қатыса ды ма? – қатысушы ретінде – негізгі қайталаушы мүше ретінде – басқасы |
қатысушы ретінде |
| Клиринг жүйесінің Ұлттық Банк кітабінде бейнесі бар ма? | Жоқ, клирингтің есебі БААЖ-да болады |
| Ұлттық Банк клирингтік жүйеге қандай қызметтерді көрсетеді? – жүйемен қосымша басқаруды – жүйенің (бақылау) қамқоршы – басқасы |
Бақылау |
| Жүйе валюталандыру күндері әр түрлі болып табылатын төлемдерді қабылдайды ма? | Жүйеде сақталатын және көрсетілген күні басталған кезде, өнделуге кірісетін пайдаланушыларға төлемді валюталандырудың болашақ күнімен Т+3 төлемдерді жіберуге мүмкіндік беріледі. |